Wat is pijn onderin de rug?

Pijn onderin de rug komt veel voor. U kunt het plotseling krijgen of meer geleidelijk.

• Vaak is het een zeurende pijn. De pijn kan ook zeer hevig zijn.
• Bepaalde houdingen of bewegingen geven vaak (veel) meer pijn. Soms lukt bewegen bijna niet door de pijn.
• Als u stil heeft gezeten, kan uw rug stijf aanvoelen.
• Soms straalt de pijn uit naar één of beide bovenbenen. Dit werd vroeger ischias genoemd.

Bij zulke pijn in de onderrug zijn er geen aanwijzingen voor een hernia, afwijking of beschadiging als oorzaak van de pijn. We noemen het daarom gewone rugpijn. Deze gewone rugpijn gaat vanzelf over.

Oorzaken van pijn onderin de rug

Het is niet duidelijk hoe lage rugpijn precies ontstaat. Vermoedelijk werken de spieren, banden en botten van de onderrug tijdelijk niet goed samen.

Deze factoren geven meer kans op pijn in de onderrug:

• overgewicht
• veel stress
• zwaar lichamelijk werk
• lang autorijden
• veel tillen
• de rug veel draaien en buigen

Is een röntgenfoto, CT- of MRI-scan nodig bij pijn onderin de rug?

Een röntgenfoto of scan (CT, MRI) is niet zinvol en ook niet aan te raden bij pijn in de onderrug. Waarom niet?

• Een röntgenfoto of scan levert geen bruikbare informatie op. Bij veel mensen is er wel iets afwijkends te zien op een foto of scan van de rug, ook bij mensen die nooit pijn in de rug hebben. Afwijkingen op een foto of scan hebben bijna nooit iets te maken met de pijn in de onderrug.
• De aanpak van pijn in de onderrug hangt niet af van of er wel of niet iets te zien is op een foto/scan. De aanpak is altijd: in beweging blijven.
• Een foto of scan heeft geen invloed op hoe snel uw klachten over gaan.
• Soms krijgen mensen door een foto of scan onnodige behandelingen.
• Een röntgenfoto of scan heeft ook als nadeel dat de straling schadelijk kan zijn voor de geslachtsorganen.

 

Adviezen voor bewegen en oefenen met pijn onderin de rug

Let op uw houding en bewegingen;

• Kunt u door de pijn ’s nachts geen goede houding vinden? Probeer dan op uw rug te liggen met een paar kussens onder uw knieën of op uw zij met half opgetrokken benen.
• Om uit bed te komen gaat u eerst op uw zij liggen. Steek dan uw benen over de rand van het bed en druk uzelf met beide armen zijwaarts omhoog. Om te gaan liggen, maakt u dezelfde bewegingen in omgekeerde richting.
• Neem een rechte stoel om te zitten, liefst met armleuningen, zodat u makkelijker kunt opstaan. Ga zitten met rechte rug en ingetrokken buik. Zet bij het opstaan uw handen op de leuningen en schuif naar het puntje van uw stoel. Zet één voet vlak onder de stoel en de andere voet wat naar voren. Probeer met gestrekte rug op te staan.
• Gebruik een draaistoel als u achter een bureau zit, zodat u met stoel en al kunt omdraaien als u iets achter u wilt pakken of wanneer u wilt opstaan.
• Als u iets moet optillen, buig dan door uw knieën en til met rechte rug. Houd het voorwerp dat u optilt dicht bij uw lichaam (niet met vooruitgestrekte armen tillen).
• Til niet te veel tegelijk. Draag geen zware dingen over grote afstanden, maar maak tussenstops.
• Voorkom tegelijk draaien en buigen van de rug.
  • Als u zit en iets wilt oprapen dat naast of achter u ligt, sta dan eerst op, draai om en buig door uw knieën.
  • Als u uit de auto stapt, zorg dan dat u tegelijkertijd uw lichaam en benen een kwartslag draait. Zet uw voeten op de grond en zoek met uw handen steun voordat u gaat staan.
• Draag het liefst platte schoenen.

Oefenen en bewegen

Oefeningen kunnen het herstel van lage rugpijn niet versnellen. Toch vinden sommige mensen het prettig om wat rekoefeningen te doen. Als reactie op de pijn spant u bepaalde spieren extra aan. Rekoefeningen kunnen dan helpen deze spieren weer te laten ontspannen.

Rekoefeningen

• Knieën optrekken
  Ga op uw rug liggen met gebogen knieën en uw voeten plat op de grond. Trek met uw handen een knie langzaam naar uw borst. Houd deze houding dertig tellen vol. Laat het been daarna langzaam zakken. Pak dan de andere knie en herhaal de oefening.
• Bekken kantelen
  Maak uw rug zo hol mogelijk door uw billen naar achteren en uw buik naar voren te steken. Trek daarna geleidelijk uw onderrug weer recht door de onderbuik in te trekken en de billen tegen elkaar te knijpen. U kunt deze oefening liggend, zittend, staand of op handen en knieën uitvoeren. U kunt deze oefening met de ademhaling combineren: inademen met holle rug, en uitademen met rechte rug.
• Onderrug draaien
  Ga op uw rug liggen met gebogen knieën en uw voeten plat op de grond. Beweeg vanuit deze houding beide knieën langzaam naar links en daarna naar rechts. Houd beide schouders op de grond. Herhaal de oefening.

Spieren versterken

• Buikspieren
  Ga op uw rug liggen, met gebogen knieën en uw voeten plat op de grond. Raak met uw vingers uw knieën aan en houd deze houding zo lang mogelijk vol. Ontspan daarna een minuut en herhaal de oefening.
• Rugspieren
  Ga op uw buik liggen met gestrekte armen en benen. Til vervolgens uw armen en benen op en houd dit zo lang mogelijk vol. Ontspan daarna een minuut en herhaal de oefening.

Veel bewegen en algemene conditie verbeteren

• Zorg dat u veel in beweging bent. Sporten zoals zwemmen, fietsen en joggen kunnen helpen uw lichaam sterker en soepeler te maken en uw uithoudingsvermogen te verbeteren.
• Ook bij hevige pijn zijn zwemmen en lopen aan te raden.

Afkoeling voorkomen

Sommige mensen met rugklachten geven aan dat het prettig is om de onderrug warm te houden. Ook vertellen mensen met rugklachten dat snel afkoelen van de rug na sport of na zwaar werk de rug stijver of pijnlijker kan maken. De afkoeling kan komen door natte sport- of werkkleding die tegen de rug plakt. Afkoeling kunt u voorkomen door na sport of zwaar werk snel droge kleding aan te doen.

              Adviezen voor omgaan met pijn onderin de rug

• Blijf in beweging. Dat is belangrijk, ook al heeft u veel pijn en last van uw rug. Bewegen is niet schadelijk, maar juist belangrijk voor uw herstel. U kunt niets stuk maken in uw rug met bewegen, ook niet als het heel veel pijn doet of bijna niet lukt.
• Voorkom dat u lang in dezelfde houding zit. Ga bijvoorbeeld na een kwartier zitten even staan, een eindje wandelen of oefeningen doen.
  Fysiotherapie heeft geen zin als u nog maar kort rugpijn heeft, u herstelt er niet sneller door.
• Ga gewoon door met uw dagelijkse activiteiten, zoals het huishouden, uw werk en hobby’s. Zo zorgt u ervoor dat u de kans op chronische klachten verkleint.
• Overdag in bed gaan liggen is niet goed voor de klachten.
  Is liggen de minst pijnlijke houding? Dan kunt u de eerste dagen een paar uur per dag gaan liggen. Na een paar dagen pakt u uw dagelijks activiteiten weer op. Door bedrust verzwakken uw spieren en dat vertraagt het herstel.
• Stress kan rugklachten verergeren. Probeer de stresste verminderen, bijvoorbeeld door uw tijd anders in te delen of uw problemen op te lossen.
• Hebben uw klachten te maken met uw werk? Of hebben uw klachten gevolgen voor uw werk? Bespreek dit dan met uw werkgever en de bedrijfsarts. Misschien zijn er aanpassingen mogelijk, bijvoorbeeld door:
  • de hoogte van uw stoel, tafel of computer te veranderen
  • hulpmiddelen te gebruiken
  • de taken anders te verdelen

Medicijnen bij pijn onderin de rug

Pijnstillers, zoals paracetamol , ibuprofen en diclofenac helpen waarschijnlijk nauwelijks bij het herstel van pijn in de onderrug.

Als u toch een pijnstiller wilt nemen, kunt u het beste paracetamol nemen (maximaal 4 maal per dag 2 tabletten van 500 mg). Het belangrijkste is om in beweging te blijven en als paracetamol u daarbij kan helpen, is dat prima.

Verder kunt u eventueel diclofenac gel of ibuprofen gel op uw rug smeren.

Paracetamol heeft minder bijwerkingen dan ibuprofen en andere NSAID’s (medicijnen met een pijnstillende en ontstekingsremmende werking zoals naproxen/diclofenac). Bent u ouder dan 60 jaar? Heeft u maag-, darm-, hart-, vaat- of nierproblemen? Gebruikt u medicijnen? Vraag dan eerst aan uw huisarts of apotheek of u een NSAID mag gebruiken. Kijk voor risico’s en bijwerkingen bij NSAID’s.

Gebruik geen spierverslappers (benzodiazepinen, zoals temazepam , oxazepam , diazepam ). Ze helpen niet bij pijn in de onderrug, maar hebben wel bijwerkingen. Als dit wel nodig is zal de huisarts hierover een beslissing nemen.

Hoe gaat het verder met pijn in de onderrug?

Pijn in de onderrug gaat meestal vanzelf over. De klachten worden meestal binnen 4 weken minder als u goed in beweging blijft.

Merkt u geen enkele verbetering binnen 4 weken? Ga dan 4 weken na het begin van de klachten naar uw huisarts. Uw huisarts maakt een stappenplan met u. Hierin staat wanneer u uw activiteiten weer stap voor stap oppakt. Een fysiotherapeut of oefentherapeut kan u hierbij zo nodig begeleiden. Met de bedrijfsarts kunt u oplossingen voor op uw werk bespreken.

De kans dat u het nog een keer in de rug krijgt, is groot. Meer dan de helft van de mensen krijgt er binnen een jaar weer last van. Ook dan gaan de klachten vaak vanzelf weer over als u goed in beweging blijft.

Wanneer contact met uw huisarts bij pijn onderin de rug?

Spoed: Bel direct uw huisarts of de huisartsenpost als u ook deze klachten heeft:

• duizelig, zweten, gevoel dat u flauw kunt vallen
• niet meer kunnen plassen, terwijl u wel nodig moet
• geen gevoel in uw zitvlak en liezen
• plotseling minder kracht in uw been (op uw tenen of hakken staan lukt niet)

Bel uw huisarts of maak een afspraak (op werkdagen):

• als u pijn in de rug heeft na een val
• als u pas een operatie of injectie heeft gehad in uw rug
• als u kanker heeft (gehad)
• als de klachten na 4 weken niet minder zijn geworden